Tajlandia (Królestwo Tajlandii) – państwo w południowo-wschodniej Azji, graniczące z Laosem i Kambodżą na wschodzie, z Malezją na południu oraz z Birmą (Myanmarem) i Morzem Andamańskim na zachodzie. Tajlandia jest także nazywana Syjamem, gdyż była to jej oficjalna nazwa do 11 maja 1949. Międzynarodowe określenie "Thai" (ไทย) znaczy po tajsku wolny.

Tajlandia jest krajem nizinnym położonym na Półwyspie Indochińskim. W środkowej części znajduje się Nizina Menamu, na północnym wschodzie płytowa równina Korat ograniczona od południa pasmem Dongrak, a od Niziny Menamu górami Thiu Khao Phetchabun. Północną i zachodnią część kraju zajmują młode (mezozoiczne) pasma górskie o przebiegu południkowym: Tanen Taunggyi (Doi Inthanon, 2595 m, najwyższy szczyt Tajlandii) i Doi Luang.

Długość linii brzegowej wynosi ponad 2600 km. Wybrzeża są nizinne i silnie rozczłonkowane. Największymi wyspami są: Phuket na Morzu Andamańskim, Samui i Phangan w Zatoce Tajlandzkiej.

Pierwsze ślady bytności Homo sapiens na terenach Tajlandii pochodzą sprzed 30 tysięcy lat. Najstarsze znaleziska łupin nasion i plew pochodzą z IX tysiąclecia p.n.e. - znalezione były w jaskiniach północnej Tajlandii - Jaskini Ducha (Tam Phii) położonej na północ od Mae Hong Son oraz jaskini w dolinie Banjan.

Początek historii Tajlandii wiąże się z migracją Tajów z południowo-zachodniej części Chin. Ludność ta dotarła na terytorium obecnego państwa w X–XII wieku. Tajowie opanowali dorzecze Menamu, zasymilowali się z żyjącymi tu Khmerami, ulegając jednocześnie wpływom ich kultury i ich religii - buddyzmu. W 1350 założono w dolinie Menamu Ajutthaję, stolicę królestwa. Państwo ze stolicą w Ajutthaji objęło prawie cały Półwysep Indochiński. Okres rozkwitu nastąpił w XV wieku, osłabienie w XVI wieku. W XVI i XVII w. rozpoczęły się kontakty z Europejczykami m.in. Portugalczykami, Hiszpanami, Holendrami i Anglikami. W drugiej połowie XVII wieku Birma zajęła Ajutthaję. W 1782 w południowej Tajlandii generał Czakri ogłosił się królem i założył nową dynastię nazwaną jego imieniem. Państwo stale umacniało się, ale próby powiększenia terytorium zostały zahamowane przez rosnące w tym regionie wpływy brytyjskie i francuskie; W latach 60. XIX wieku tajskie państwo było formalnie niepodległe, ale realnie było uzależnione od państw kolonialnych. Europejczycy odebrali krajowi zwierzchnictwo nad Kambodżą (1867) i Laosem (1893) - Indochiny Francuskie. W początkach XX wieku przeprowadzono reformę; władcy zachowali ustrój absolutystyczny. W 1932 nastąpił wojskowo-cywilny zamach stanu, który doprowadził do ustanowienia monarchii konstytucyjnej, a w 1938 władzę objęło wojsko. Rząd Tajlandii w 1940 zawarł pakt o nieagresji z Japonią, a później sojusz wojskowy i polityczny. Tajlandia brała udział w wojnie przeciw aliantom (tylko teoretycznie). W 1944 odsunięto od władzy rząd popierający Japonię po to, aby nie brać odpowiedzialności za udział w wojnie po stronie państw Osi. Po wojnie utrzymywano przyjazne stosunki z USA, wysłano do Wietnamu oddziały wspomagające wojska amerykańskie. W 1974 Zgromadzenie Narodowe uchwaliło konstytucję, ustanawiającą w Tajlandii demokrację parlamentarną. Konstytucję anulowano w 1977 po kolejnym przewrocie wojskowym. Zgromadzenie uchwaliło nową konstytucję w (1978).

W drugiej połowie 2011 nastąpiła największa od pięćdziesięciu lat powódź w Tajlandii.

• Ustrój polityczny:

Tajlandia jest monarchią konstytucyjną. Na podstawie konstytucji z 1997 (unieważnionej po puczu w 2006 roku) głową państwa jest król (Rama IX Bhumibol Adulyadej, od 1946).

Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego Zgromadzenia Narodowego wybieranego w wyborach powszechnych: Izba Reprezentantów (niższa) – 500 członków, na czteroletnią kadencję; Senat (wyższa) – 200 członków, na kadencję sześcioletnią.

Latem 2007 r. przyjęto nową konstytucję w referendum, co umożliwiło przeprowadzenie wyborów parlamentarnych w grudniu 2007 r.

• Partie polityczne:

Partia Nowych Aspiracji (PNA)
Partia Demokratyczna (PD)
Partia Rozwoju Narodowego (PRN)
Tajska Partia Narodowa (TPN)
Partia Akcji Społecznej (PAS)
Partia Obywateli Tajlandzkich (POT)
Partia Solidarności (PS)
Partia Sprawiedliwości i Wolności (PSW)
Partia Mas (PM)
Liderzy Tajlandii (LT)
Partia Sprawiedliwej Siły (PSS)

• Podział administracyjny:

Administracyjnie kraj dzieli się na 6 regionów (Centralny, Zachodni, Wschodni, Północny, Północno-Wschodni i Południowy) i 76 prowincji (czangwadów): Amnat Charoen, Ang Thong, Buriram, Chachoengsao, Chai Nat, Chaiyaphum, Chanthaburi, Chiang Mai, Chiang Rai, Chon Buri, Chumphon, Kalasin, Kamphaeng Phet, Kanchanaburi, Khon Kaen, Krabi, Krung Thep Mahanakhon (Bangkok), Lampang, Lamphun, Loei, Lop Buri, Mae Hong Son, Maha Sarakham, Mukdahan, Nakhon Nayok, Nakhon Pathom, Nakhon Phanom, Nakhon Ratchasima, Nakhon Sawan, Nakhon Si Thammarat, Nan, Narathiwat, Nong Bua Lamphu, Nong Khai, Nonthaburi, Pathum Thani, Pattani, Phangnga, Phatthalung, Phayao, Phetchabun, Phetchaburi, Phichit, Phitsanulok, Phra Nakhon Si Ayutthaya, Phrae, Phuket, Prachin Buri, Prachuap Khiri Khan, Ranong, Ratchaburi, Rayong, Roi Et, Sa Kaeo, Sakon Nakhon, Samut Prakan, Samut Sakhon, Samut Songkhram, Sara Buri, Satun, Sing Buri, Sisaket, Songkhla, Sukhothai, Suphan Buri, Surat Thani, Surin, Tak, Trang, Trat, Ubon Ratchathani, Udon Thani, Uthai Thani, Uttaradit, Yala, Yasothon.

Ponadto istnieją dwa dystrykty specjalne: Bangkok oraz Pattaya, jednakże ta druga jest również zaliczana do prowincji Chonburi, natomiast Bangkok jest uważany przez niektórych Tajów za oddzielną prowincję. Każda prowincja dzieli się na mniejsze dzielnice, tzw. amphoe, w 2000 było ich 795, oraz 85 "poddzielnic". Bangkok podzielony jest na 50 dzielnic, tzw. khet.

Nazwa każdej z prowincji jest jednocześnie nazwą jej stolicy.

• Społeczeństwo:

Zgodnie ze spisem powszechnym 2000 r., ok. 75% społeczeństwa stanowią Tajowie, a 14% – ludność pochodzenia chińskiego. Dość duży odsetek to muzułmańscy Malajowie zamieszkujący głównie południe kraju. Na północy z kolei żyją Szanowie, mówiący językiem pokrewnym północnym dialektom tajskim, ale niezrozumiałym np. w Bangkoku. W ich pobliżu osiedlili się Kajanowie (Padaung), spokrewnieni z Karenami - lud sławny z powodu metalowych obręczy, noszonych przez kobiety na szyi.

Około 2% ludności stanowią tzw. plemiona górskie, podzielone na ok. 20 grup, zachowujące własne zwyczaje, wierzenia, stroje etniczne. Z tego względu stanowią dużą atrakcję turystyczną, przyciągając tysiące turystów nawet w dość odległe zakątki gór. Najważniejsze z tych grup etnicznych to:

Karenowie - najliczniejsze z plemion górskich (ok. 320 tys. osób). Napływają do Tajlandii z Birmy od XVIII w. Posługują się językiem kareńskim, należącym do grupy tybeto-birmańskiej, lecz podzielonym na dwa wzajemnie niezrozumiałe dialekty: sgaw i pwo.

Miao (Hmong) - ok. 120 tys., przybyli w XX w. z Laosu. Ze względu na różnice tradycyjnych strojów wyróżnia się dwie podgrupy - Białych i Niebieskich Hmong. Ok. 4 mln Miao zamieszkuje również chińską prowincję Yunnan.

Lahu - Ok. 70 tys., język z grupy tybeto-birmańskiej. Animizm z elementami mesjanizmu.

Akha - Ok. 50 tys. osób, znani głównie z bogato zdobionych strojów, noszonych również na co dzień. Animiści.

Yao (Mien) - Ok. 40 tys. osób, animizm z wpływami chińskimi. Częsta poligamia.

Lisu - Ok. 30 tys. osób, język z grupy tybeto-birmańskiej, spokrewnieni z Kachinami z północnej Birmy.

Tajlandia jest krajem dość jednorodnym wyznaniowo. Jak podaje CIA World Factbook, 94,6% mieszkańców to buddyści. Ok. 4,6% stanowią muzułmanie, natomiast 0,7% społeczeństwa wyznaje chrześcijaństwo.

Językiem narodowym jest język tajski.

• Gospodarka:

Około 40% ludności czynnej zawodowo pracuje w rolnictwie, uprawiając ryż, kukurydzę i trzcinę cukrową. Tajlandia eksportuje, głównie do Europy i Ameryki Północnej: ryż, cynę i sprzęt elektrotechniczny. Bardzo ważną rolę w gospodarce Tajlandii pełni turystyka. PKB na jednego mieszkańca wynosi około 9638 USD.

• Bangkok:

Bangkok (tajski: Krung Thep กรุงเทพฯ lub Krung Thep Mahanakhon กรุงเทพมหานคร ) – stolica i największe miasto Tajlandii, położone w południowej części kraju nad rzeką Menam (ok. 40 km od jej ujścia do Zatoki Tajlandzkiej). Zajmuje obszar 1531 km². Jest 22 miastem co do liczby ludności na świecie.

Bangkok jest jednym z najszybciej rosnących i najbardziej dynamicznie rozwijających się pod względem ekonomicznym miast w południowo-wschodniej Azji. Od zakończenia II wojny światowej liczba jego mieszkańców wzrosła dziesięciokrotnie. Obecnie zespół miejski zamieszkuje ok. 10 mln mieszkańców. Jest podzielony na 50 dzielnic, tzw. khet.

Według Światowej Organizacji Meteorologicznej Bangkok jest najgorętszym miastem świata. Jest on jednym z najbardziej popularnych miast odwiedzanym przez turystów. W 2007 Bangkok gościł letnią uniwersjadę.

Zabudowa:

Bangkok jest miastem zdecentralizowanym. Nie można obecnie (2012) wyznaczyć jednego ścisłego centrum. W Bangkoku można wyróżnić w zależności od charakteru i wieku zabudowy różne ośrodki centralne.

Nowe centrum biurowo-handlowe zlokalizowane w okolicach Ratchadamri, Phaya Thai oraz Rama I, które wypełniają nowe budynki wysokościowe oraz nowoczesne centra handlowe (jedno z nich Siam Paragon posiada nawet małe oceanarium).

Stare centrum, dzielnica "rozrywki" oraz hoteli zlokalizowana wzdłuż ulicy Rama IV i Sathon Tai/Nuea, gdzie dominuje zabudowa z lat 1970-1990.

Centrum Turystyczno - Pałacowe znajduje się w okolicach Phra Borom Maha Ratcha Wang (Wielkiego Pałacu Królewskiego). Miejsce to jest pełne zabytkowych budynków pałacowych oraz świątynnych (wybudowanych między XVIII a początkami XX wieku). Jest to również dzielnica rządowa oraz miejsce zamieszkania Króla Tajlandii. W okolicach Democracy Monument znajduje się słynna ulica będąca bazą backpakerów - "Khao San Road". Dominuje tu zabudowa niska, o dużej intensywności powstająca równolegle do kompleksów pałacowych. Architektura kolonialna przeplata się z zabudową z 50 i 60 lat XX wieku. Typowymi dla Bangkoku rozwiązaniami zabudowy miejskiej są kamienice mieszkalne z parterem usługowym dostępnym jako witryna od ulicy.

Najważniejsze dzielnice Bangkoku oraz lotnisko Suvarnabhumi skomunikowane są szybką kolejką napowietrzną BTS Skytrain, SARL oraz linią metra MRT. Działa takze rozwinięta komunikacja autobusowa i kolejowa. Powszechne niegdyś trzykołowe pojazdy zwane TUK-TUK wypierane są obecnie przez zwykłe TAXI. Główne arterie komunikacyjne przecinają miasto biegnąc wielopasmowymi wiaduktami pomiędzy budynkami.

Aglomerację przecina rzeka Chao Phraya, do której odpływy mają liczne kanały stanowiące dawne systemy nawadniające oraz komunikacyjne. Rzeka stanowi istotny element transportu dla miasta, jak i kraju. Po rzece kursuje kilka linii promowych obsługujących transport osobowy pomiędzy brzegami, jak również między dzielnicami położonymi przy rzece w dzielnicach centralnych.

Miasto posiada kilka terenów zielonych o charakterze parkowym oraz sportowym. Większa część miasta - zwłaszcza dzielnice pomiędzy centrami mają zabudowę ekstensywną rezydencjonalną. W zależności od odległości od centrów spada intensywność zabudowy i rośnie ilość naturalnych terenów zielonych.

Kultura i sztuka:

Bangkok jest siedzibą 6 uniwersytetów (założone kolejno w 1916, 1933, 1943, 1943, 1951, 1971) i politechniki z 1959. Biblioteka narodowa i Muzeum Narodowe (1926), z bogatą kolekcją zabytków archeologicznych i sztuki Tajów. Ośrodek turystyczny o znaczeniu międzynarodowym. Miasto oferuje bogate życie nocne. Tak jak niedalekie Pattaya, miasto skupia mnóstwo salonów masażu, klubów go-go czy karaoke przez co przyciąga ogromne rzesze turystów płci męskiej.

Zabytki:

Zobacz nasze oferty: tutaj